-
Tarih boyunca bir çok düşünür, felsefe üzerine liyakatlı çabalarının sonucunda belirli bir felsefi birikime ve dâhi yetkinliğe ulaşmıştır. Bu ulaşımın sonucunda ulaştıkları farkındalıkları sistematik bir biçimde yazıya dökmüş ve bu husustaki çalışmalarını bu yolla elle tutulur bir hale getirmişlerdir. Onların seçtikleri kendini dışa vurma şekli bu olmuştur ve bunun karşılığını kimisi ünlenerek almıştır, kimisi ise ses getirememiş, yahut ölümünden bir müddet sonra anlaşılmıştır. Buraya kadar olan her şey belirli bir sistematik üzerinden ve gerektiği şekilde işlenmiştir. Hakedilmiş bir saygı, bir anlamaya çaba, üzerine kafa yorma ve gerekli görülen kısımları hayata uygulamaktır onlara vermekle yükümlü olunan borç. Ne kadar derin, ne kadar komplike ve ne kadar anlaşılması güç olduğu önemli olmaksızın onların payına düşen, yukarıda sıralanlardır. 

Nietzsche ve en meşhur eseri "Böyle Buyurdu Zerdüşt" buna örnek olarak gösterilebilir. Nietzsche, bütün ömrünü Zerdüşt'ü yaratmaya adamıştır, bütün yazdıkları arayışları ve sorgulamaları onu yaratmak için uygun atmosferi yaratmak içindir. Zerdüşt, Nietzsche'nin Frenkeştayn'ıdır da denilebilir bir bakıma. Bu, hayran kalınası bir yaratımdır ve takdiri ziyadesiyle hakeder. Ancak Nietzsche'nin ömrü, daha ziyadesiyle enerjisi yarattığı eserin kendisi olmaya yetememiştir. Ki, Nietzsche'nin kendisi de bunun ayırdında idi ve buna potansiyeli olmadığını bildiği için o çabaya dahi girmedi denilebilir. Daha çok, gelecekteki Zerdüşt'ü Berserker zırhı gibi üzerine giyebilecek kabiliyeti olan kişi için hazırlayan bir demirci de denilebilir Nietzsche'ye. "Çekiçle Felsefe" tanımı da buna ziyadesiyle uyan bir tabirdir. Bir demirci edasıyla çekiciyle felsefe ateşinde dövdü Zerdüşt zırhını. Ama onu üzerine giyemedi. Kendisi de olanın farkında idi ve bir eserinde gelecekteki birinin Zerdüşt olacağını belirtmiştir. 

Bir de diğer türlüsü mevcuttur... Bu ortaya çıkan nadir insanların arasında daha da nadir bulunanlar da mevcuttur. Onlar, bir asırda çıkan üç beş büyük kafadan daha nadir ortaya çıkarlar; üç beş asırda bir tarih sahnesine çıkan kafalardandır onlar. O sayılı kimselerin diğerlerinden ayrıldıkları nokta, onların felsefelerini ortaya koyuş şekillerinde yatar; Onlar da diğer büyük kafalar gibi bu dünyayı ve içindekileri tanıma ve tanımlama uğraşısına adarlar ömürlerini, ancak edindiklerini yalnız kaleme alma yoluyla değil, hayatlarına uygulama yoluyla da eserleştirirler. Onların en büyük eseri, bizatihi hayatlarının kendisidir. Felsefelerini hayatlarına uygulama yoluyla bizatihi kendilerini eserleştirirler denilebilir. 

Hasan Sabbah, buna örnek olarak gösterilebilir; aradan geçen onlarca asırdan sonra bile Hasan Sabbah'ın handiyse herkes tarafından bilindiğini varsayabiliriz. Ancak Hasan Sabbah'a ait bir tane yazılı eser okunmamıştır şu ana dek ve kimse yazılı eserleri yoluyla tanıyıp hatırlamaz Hasan Sabbah'ı. Bu, hiç eser kaleme almamış olmasından değildir, kendi hayatının bizatihi eseri olmasından ötürüdür.

22.12.2022

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Şeytanla Savaşma Zorunluluğu

-
Benim büyük bir bilge olmaktan, büyük bir aydınlanma yaşamaktan, yüksek bir farkındalığa ermekten başka şansım yok bu hayatta sağlam kalabilmem için. Çünkü benim en kuvvetli hasımım içimdeki şeytandır. Ve yalnızca ona üstün olarak ondan korunabilirim.  Eğer onunla ölümüne bir muharebeye girmez, etimin lime lime olmasını, kanımın oluk oluk akmasını göze almamı sağlayacak bir cesareti kendime zırh gibi kuşanmaz ve bu muharebeden muzaffer çıkmaz isem, benim, ölümünü sessizce ve boyun eğerek karşılayan bir kurbanlık koyundan hiçbir farkım kalmayacak. Ben şeytan ile savaşmayı bırakınca O da benimle savaşmayı bırakmayacak (çünkü onda bulunmayan tek şeyin adıdır merhamet.). Artık savaş diye nitelendirilen şey, bir meydan dayağına ve linç girişimine dönüşecek ve kanımın son damlasına kadar da durmayacak bu işkence.  Bu savaş, ben direniyorum diye savaştır. Keza savaş denilen bu şey, esasında bir direniş destanıdır. Ve yenildiğimde değil, direnmekten vazgeçtiğimde mağlup olmuş olacağım...
Devamı

Yalnızlık Tiradı

-
Yalnızlığım, ah benim uslanmaz ıssızlığım.. Neden bu kadar vahşisin, neden bunca akıllanmaz?! Tenhalığının kaynağını kurutmak mümkün değil mi? Bu koskoca evrende, bu milyarlarca insan yığınının arasında olmama rağmen nasıl oluyor da bunca ırak, bunca tanrıtanımaz edebiliyorsun beni?...  Sen benim ecelimsin, hayatımın kaynağı sendedir. Bencilsin sen, sadece senin olayım istiyorsun. Yanımdan yöremde hiçbir silüetin olmasına müsaade etmiyorsun! Gaddar, isyankar ve de vurdumduymazsın sen... En nefret ettiğin şeydir mutluluğum, benim saf, katıksız ve de masum mutluluğum. Hani düşman olsa, hani kalbi taştan olsa, hani kafir olsa yine bir sokak hayvanına merhamet eder ya elin vahşisi; işte sen ondan betersin! Tek istediğin benim, sadece ben. Benden başka kimseyi yaklaştırmıyorsun bile yörene ve yöreme. Tek amacın kendim olmam, kirletilmemiş olmam, katıksız olmam. Neymiş, kitap yazacakmışım, kendimi bulacakmışım; hadi oradan! Palavra bunlar efendim palavra! Sadede gel. Sen, düşmanımsın b...
Devamı

SIÇMANIN FELSEFESI

-
"Büyük fikirler, ya koşarken ya sıçarken insanın aklına gelir." Bu deyimin yaratıcısı çok ince bir noktaya değinmiştir. Toplumsal etik ve ahlak kurallarına bir ömür maruz kalmış bilincimiz, bizim atfedilen konunun özünü görmemize engel olur, -tıpkı yüzbinlerce kalıpların engel olduğu gibi. Peki, nedir burada kast edilen şey? 'Koşmak'tan başlayalım: Koşmak, en mükemmel hareket dinamiklerinden biridir. Çünkü süreğendir ve aynı yerde durmak, takılı kalmak söz konusu değildir bu devinimde. Devamlı olarak bir akış, bir değişim ve enerji döngüsü söz konusudur. Kişinin düşünceleri, bedeninden doğar. Devamlı olarak kendini bir odaya kapatan insanın (haftalarca, aylarca, yıllarca), her gün düzenli olarak gördüğü, maruz kaldığı tek şey dört duvar olduğu zaman fikirleri ve düşünceleri de aynı şekilde durağanlaşır, bilinci bir hücreye dönüşür ve o hücrenin içinde, duvarlara çarparak kendisine geri döner. Bunun sebebi hareketsizliktir. 'Düşünceler, içinde bulunulan ortamdan, ...
Devamı